„Słoneczna ruleta” Józefa Barana z wyróżnieniem

Józef Baran urodził się w Borzęcinie. Pracował jako nauczyciel, redaktor w tygodniku „Wieści” oraz reportażysta w „Dzienniku Polskim”. Za odkrywcę jego poezji uważa się Artura Sandauera, choć wcześniej wiele wierszy poety zostało opublikowanych w „Tygodniku Powszechnym”. Obecnie autor ponad 30 książek, przekładany na ponad 20 języków, osobne tomy ukazały się w języku niemiec­kim, angielskim, hiszpańskim i rosyjskim. Za twórczość poetycką był wielokrotnie doceniany, m.in. Nagrodą Fun­dacji Kościelskich w Genewie, wyróżnieniem PEN West czy Nagrodą Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. W 1989 r. jego wiersze weszły do podręczników szkolnych. W 2019 r. ukazała się książka Kosmografie literackie Józefa Barana, zawierająca ponad 20 esejów i szkiców poświęco­nych twórczości poety. Współpracuje również z piosenka­rzami i kompozytorami. Mówi o sobie: Wiersze adresuję do wybrednych znawców sztuki poetyckiej, ale i do tzw. zwykłego odbiorcy. Nie pochwalam tych, którzy zamykają się w wieży hermetycznej poezji uniwersyteckiej. Uważam to za początek końca żywej poezji.

Słoneczna ruleta to obszerny wybór wierszy Józefa Barana z lat 1969–2020. Jak zapowiada podtytuł, są to wiersze starannie przebrane, ale ponieważ autor tego tomu wydał już ponad 30 książek, tom choć obszerny pomieścił wiersze najlepsze. Znajdziemy tutaj samą esencję tej słonecznej, oddanej życiu, ale i gorzkiej poezji. Wiele skomplikowanych, ale pociągających smaków istnienia.

Za odkrywcę poezji Józefa Barana uważa się Artura Sandauera, choć wcześniej całe kolumny wierszy poety publikował „Tygodnik Powszechny”. Józef Baran pracował jako nauczyciel, redaktor w tygodniku „Wieści”, reportażysta w „Dzienniku Polskim”. Jego wiersze przełożono na ponad 20 języków, osobne tomy ukazały się w języku niemieckim, angielskim, hiszpańskim i rosyjskim.

Za twórczość poetycką otrzymał m.in. Nagrodę Fundacji Kościelskich w Genewie, wyróżnienie PEN West czy Nagrodę Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. W 1989 wiersze poety weszły do podręczników szkolnych. Józef Baran mówi o sobie: „Wiersze adresuję do wybrednych znawców sztuki poetyckiej, ale i do tzw. zwykłego odbiorcy. Nie pochwalam tych, którzy zamykają się w wieży hermetycznej poezji uniwersyteckiej. Uważam to za początek końca żywej poezji.”.

Lektura tych wierszy przywraca wiarę w prawo poezji do mówienia pozornie prostymi słowami o sprawach trudnych egzystencjalnie, o słonecznym, ale rzucającym także raniący cień ludzkim życiu.