XXVI Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów. VII KONFERENCJA TABOROWA
Naukowcy, muzealnicy, edukatorzy i działacze społeczni z Polski i zagranicy spotkają się w Tarnowie, by wspólnie rozmawiać o historii i współczesności Romów. Od 3 do 5 października 2025 roku odbędzie się VII Konferencja Taborowa, organizowana w ramach XXVI Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów. Wydarzenie przygotowuje Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie we współpracy z Muzeum Ziemi Tarnowskiej.
Obrady będą miały miejsce w Tarnowskim Centrum Dialogu, a program obejmie wykłady, panele dyskusyjne, promocję wydawnictw oraz podróż Małopolskim Szlakiem Martyrologii Romów. Uczestnicy przejadą trasą Tarnów – Żabno – Bielcza – Borzęcin Górny – Borzęcin Dolny – Szczurowa, odwiedzając miejsca, w których podczas II wojny światowej Niemcy dokonywali egzekucji Romów.
Goście konferencji zwiedzą również Muzeum Etnograficzne w Tarnowie, gdzie od 1990 r. lat prezentowana jest pierwsza na świecie stała wystawa poświęcona historii i kulturze Romów.
– Ekspozycja od lat przyciąga licznych zagranicznych turystów, którzy często przyjeżdżają do Tarnowa właśnie w tym celu – mówi Adam Bartosz etnograf, cyganolog, prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, twórca wystawy.
Szczególnym punktem programu będzie projekcja filmu „That Boy: A Conversation about Hate and Healing”. Obraz opowiada o spotkaniu romskiego artysty, byłego uchodźcy z byłym neonazistą. To przejmująca historia o pamięci, przemocy i sile dialogu w przełamywaniu podziałów. Po projekcji odbędzie się panel dyskusyjny poświęcony tym zagadnieniom.
Tematy konferencji obejmą zarówno pamięć historyczną, jak i wyzwania współczesności – w tym udział Romów w powstaniu warszawskim oraz refleksję nad tym, jak nowoczesne technologie, w tym sztuczna inteligencja kształtują obraz społeczności romskiej.
Wydarzenie organizowane jest w ramach projektu Fundacji Jaw Dikh „Restorative Justice Through Film and Dialogue”, przy wsparciu ERGO Network poprzez inicjatywę Roma Equality, Inclusion and Participation 2025 (EQUIP), finansowaną przez Unię Europejską w ramach programu Obywatele, Równość, Prawa i Wartości (CERV). Projekt finansowany jest również przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
PROGRAM
XXVI Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów. VII KONFERENCJA TABOROWA
3-5 października 2025
Organizator: Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie
Współorganizator: Muzeum Ziemi Tarnowskiej
Projekt finansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
Miejsce zakwaterowania: Tarnów, Słoneczne Wzgórze, ul. Sanguszków 38A
Miejsce obrad: Tarnowskie Centrum Dialogu, ul. Gumniska 30
Muzeum Etnograficzne – Wystawa Romowie. Historia i kultura, ul. Krakowska 10
Piątek 3 października
16:00 – 18:00 Zwiedzanie ekspozycji romskiej w Muzeum Etnograficznym
18:30 – 20:00 obrady
– dr hab. Jacek Bylica (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Pedagogiki)
De/gettoizacja społeczności romskich oraz jej społeczne i kulturowe konsekwencje
– dr hab. Magdalena Krysińska-Kałużna (Uniwersytet Wrocławski)
Porque gitano soy – romskie historie z Ameryki Łacińskiej
– dr Joanna Brodniewicz (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej)
Romowie w Czechach po 1989 roku – między marginalizacją a próbami integracji
– Adam Bartosz (Muzeum Ziemi Tarnowskiej)
Promocja albumu Jerzy Dorożyński, Liście opadły, Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, Muzeum Ziemi Tarnowskiej, Tarnów 2024
Sobota 4 października
9:30 Małopolskim Szlakiem Martyrologii Romów: Tarnów – Żabno – Bielcza – Borzęcin Górny – Borzęcin Dolny – Szczurowa, wycieczka autokarowa, wyjazd sprzed miejsca obrad
16:00 – 18:00 obrady
– dr Alicja Gontarek (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Udział Romów w walkach powstania warszawskiego 1944 r. – Reduta Wawelska
– dr Magdalena Machowska (Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Humanistyczny, )
Genologia i recepcja XVII w. drzeworytu Cyganie z dzieła Jakuba Kazimierza Haura „Skład aby skarbiec znakomitych sekretow oekonomiey ziemianskiey”
– dr hab. Marcin Szewczyk (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarzadzania, Rzeszów; Team Europa Directto)
Kto im to powiedział? Sztuczne inteligencje o Romach
18:00 – 18:30 przerwa kawowa
18:30 20:0 Projekcja filmu (45’) That Boy: A Conversation about Hate and Healing. Spotkanie Toby’ego Gorniaka MBE, romskiego artysty i byłego uchodźcy – z Mirkiem, byłym neonazistą. Ich szczera rozmowa odsłania źródła nienawiści, ukazuje jej konsekwencje oraz wskazuje możliwość przemiany, pojednania i sprawiedliwości naprawczej.
Po projekcji odbędzie się dyskusja panelowa moderowana przez dr Elżbietę Mirga-Wójtowicz (Fundacja Jaw Dikh) poświęcona pamięci, przemocy i sile dialogu w przełamywaniu podziałów.
Paneliści: Toby Górniak MBE (aktywista romski, mówca i mentor, Polska/Wielka Brytania), prof. Michał P. Garapich (Centre for Global Diversities and Inequalities, London Metropolitan University), Adam Bartosz (Muzeum Ziemi Tarnowskiej).
Wydarzenie organizowane jest w ramach projektu Fundacji Jaw Dikh „Restorative Justice Through Film and Dialogue”, przy wsparciu ERGO Network poprzez inicjatywę Roma Equality, Inclusion and Participation 2025 (EQUIP), finansowaną przez Unię Europejską w ramach programu Obywatele, Równość, Prawa i Wartości (CERV)
Niedziela 6 października
9:30 – 11:00 obrady
– Małgorzata Waszczuk (Kierowniczka Sekcji Programów Międzykulturowych i Liderskich, Dział Edukacji Dorosłych, Muzeum Żydów Polskich POLIN)
Rola muzeów zajmujących się historią Żydów we wzmacnianiu pamięci o historii Romów
– Magdalena Dopieralska (Dział Edukacji Dorosłych, Muzeum Żydów Polskich POLIN)
Wnioski z projektu „Pamięć o Zagładzie Romów i Sinti. Międzynarodowy program dla edukatorów i muzealników” Muzeum Żydów Polskich POLIN
– Ilona Flażyńska (Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy)
Romologia w Muzeum Treblinka, praca nad publikacją „Romowie. Historia i poezja”
– Mateusz Papkala, Instytut OSTOJA, Zabrze)
Społeczność romska na terenie Śląska – stereotypy i uprzedzenia na przykładzie Gminy Zabrze
—
Muzeum Ziemi Tarnowskiej
