111 lat od zatrzymania rosyjskiego „walca parowego” – uroczystości pod Krakowem i w Łowczówku

W grudniu 1914 roku losy Europy Środkowej ważyły się tuż pod Krakowem, gdzie rosyjski „walec parowy” parł na zachód, a obrona Twierdzy Kraków, operacja limanowsko-łapanowska i walki Legionów Polskich zatrzymały ofensywę wojsk carskich. Z okazji 111. rocznicy tych wydarzeń zaplanowano dwudniowe obchody, obejmujące uroczystości na Wzgórzu Kaim oraz podróż szlakiem walk Legionów Polskich, zakończoną opłatkiem pod Łowczówkiem na pamiątkę „Wigilii w polu” z 1914 roku.

W grudniu 1914 roku rosyjskie zagrożenie dla Europy Środkowej było znaczne. Podkrakowską Wieliczkę zajęły oddziały generała Radko Dimitrieva. Skoncentrowany ogień artylerii Twierdzy Kraków, której szefem sztabu był późniejszy gen. dyw. Stanisław Haller, w połączeniu z uderzeniem z kierunku Limanowej i Łapanowa doprowadziły ostatecznie do zatrzymania rosyjskiej ofensywy i odrzucenia wojsk rosyjskich pod Krakowem w dniach 5-6 grudnia 1914 roku.

W tym samym czasie oddziały Legionów Polskich dzielnie walczyły na ziemi Limanowskiej i Nowosądeckiej wykuwając etos służby dla przyszłej niepodległej Polski. W roku 1915, aby upamiętnić ciężkie chwile decydujące o losach tej części Europy, odsłonięto pomnik na Wzgórzu Kaim. Pomnik ten, pomimo licznych zawirowań w ostatnim dziesięcioleciu, nadal stoi i świadczy o ogromnej rosyjskiej przegranej na polskiej ziemi.

Dzisiaj, w trakcie wojny toczącej się za naszą wschodnią granicą, pomnik na Wzgórzu Kaim urasta do wyjątkowego symbolu braterstwa broni obecnych krajów Europy Środkowej, które w ramach niegdysiejszej armii austriacko-węgierskiej były w stanie zatrzymać rosyjski „walec parowy” w 1914 roku.

Mając powyższe na uwadze, serdecznie zapraszamy Państwa Redakcję w dniach 5 i 6 grudnia 2025 r. na obchody 111. rocznicy zatrzymania rosyjskiego „walca parowego”. W dniu 5 grudnia o godzinie 12:00 zapraszamy na uroczystość na Wzgórzu Kaim, która odbędzie się zgodnie z ceremoniałem Wojska Polskiego. W dniu 6 grudnia 2025 r. odbędzie się podróż szlakiem walk Legionów Polskich pod Limanową i Łapanowem, podczas której odbędą się ceremonie na cmentarzach wojennych w Limanowej, Marcinkowicach, Nowym Sączu, Łowczówku, zakończone wspólnym łamaniem się opłatkiem pod Łowczówkiem na pamiątkę legionowej „Wigilii w polu” z 1914 roku. Patronat nad przedsięwzięciem objął Minister Obrony Narodowej.

Program obchodów 111. rocznicy zatrzymania rosyjskiego „walca parowego” w grudniu 1914 roku

5 grudnia 2025 r.

11:50 – wprowadzenie asysty honorowej pod pomnik na Wzgórzu Kaim (dojazd od ul. Zolla)
12:00 – rozpoczęcie uroczystości upamiętniającej 111. rocznicę obrony Twierdzy Kraków przed armią rosyjską w grudniu 1914 roku
•    wciągnięcie na maszt biało-czerwonej flagi przy dźwiękach Hymnu Państwowego
•    przywitanie przybyłych gości
•    przemówienia
•    apel pamięci
•    złożenie wińców i kwiatów
•    sygnał „Śpij kolego”
•    celebracja ognia artyleryjskiego na pamiątkę odparcia Rosjan spod Krakowa w grudniu
1914 r., pasowanie artylerzystów
•    odśpiewanie i odegranie pieśni reprezentacyjnej Wojska Polskiego
13:00 – zakończenie uroczystości

6 grudnia 2025 r.

(program może różnić się czasowo od podanego ze względu na warunki dojazdowe panujące na drodze)

8:00 – cmentarz wojenny nr 366 Limanowa
•    ustawienie asysty honorowej i uczestników uroczystości, przywitanie gości
8.15 – rozpoczęcie ceremonii od rysu historycznego na temat walk Legionów Polskich pod Limanową
•    przemówienia
•    złożenie wieńców i kwiatów
•    sygnał Śpij Kolego i zakończenie uroczystości
8.40 – przejazd na cmentarz wojenny nr 352 Marcinkowice
9.10 – przyjazd na miejsce
•    ustawienie asysty honorowej i uczestników uroczystości, przywitanie gości
9.25 – rozpoczęcie ceremonii od rysu historycznego na temat walk Legionów Polskich pod Marcinkowicami
•    przemówienia
•    złożenie wieńców i kwiatów
•    sygnał Śpij Kolego i zakończenie uroczystości
9.50 – przejazd na cmentarz wojenny nr 350 Nowy Sącz
•    10.10 – przyjazd na miejsce ustawienie asysty honorowej i uczestników uroczystości przed kwaterą legionową, przywitanie gości
10.25 – rozpoczęcie ceremonii od rysu historycznego na temat walk Legionów Polskich pod Nowym Sączem
•    przemówienia
•    złożenie wieńców i kwiatów na kwaterze legionowej i żołnierzy austriacko-węgierskich
•    sygnał Śpij Kolego i zakończenie uroczystości
10.55 – przejazd na cmentarz wojenny nr 171 Łowczówek
12.10 – przyjazd na miejsce
•    ustawienie asysty honorowej i uczestników uroczystości przed kwaterą legionową, przywitanie gości
12.15 – rozpoczęcie ceremonii od rysu historycznego na temat walk Legionów Polskich pod Łowczówkiem
•    przemówienia
•    złożenie wieńców i kwiatów
•    sygnał Śpij Kolego i zakończenie uroczystości
12.55 – symboliczne łamanie się opłatkiem,
Zakończenie uroczystości.

—

Tradycyjny Oddział C. i K. Regimentu No. 2 barona Edwarda von Beschi – Twierdza Kraków