„Niezależne życie to prawo, nie przywilej” – mocne głosy z Parlamentu Europejskiego

W Parlamencie Europejskim,  z inicjatywy posłanki Jagny Marczułajtis-Walczak, odbyła się konferencja „Dlaczego niezależne życie jest tak ważne?”, podczas której politycy, eksperci i organizacje społeczne apelowali o realne wdrożenie art. 19 Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami i odejście od przestarzałych form instytucjonalnej opieki.

Jagna Marczułajtis-Walczak, otwierając debatę, zwróciła uwagę, że mimo upływu prawie 15 lat od ratyfikacji Konwencji ONZ, wiele jej zapisów pozostaje martwą literą.

– Ratyfikacja to nie wdrożenie. Od lat słyszymy: później, nie teraz, nie da się. Ale to 'później’ wciąż nie nadchodzi” – podkreślała posłanka.

Opracowanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego pokazuje jednoznacznie, że państwa członkowskie wciąż zbyt wolno zastępują systemy instytucjonalne wsparciem środowiskowym. Uczestnicy dyskusji wskazywali na pilną potrzebę inwestycji w mieszkalnictwo wspomagane, asystencję osobistą, wsparcie zdrowia psychicznego oraz rozwiązania umożliwiające opiekunom powrót na rynek pracy.

Jednym z najmocniejszych komunikatów był apel, by nowe Wieloletnie Ramy Finansowe UE nie wspierały więcej inwestycji w instytucjonalizację.

– Europa nie potrzebuje murów. Europa potrzebuje otwartych drzwi – mówiła Marczułajtis-Walczak.

Silne głosy wybrzmiały również ze strony praktyków i ekspertek.

Weronika Lasek zwróciła uwagę na rolę opiekunów:

– Bez niezależnego życia opiekuna trudno mówić o niezależnym życiu podopiecznego. By ten filar był stabilny, potrzebujemy realnego wsparcia państwa.

Monika Lewandowska akcentowała wymiar ekonomiczny:

– Polityka niezależnego życia nie jest kosztem – to inwestycja, która zwraca się całemu społeczeństwu. To zresztą zostało już policzone, więc przestańmy wreszcie mówić o kosztach dla budżetu.

Na zakończenie Joanna Cwojdzińska przedstawiła dobre praktyki z Gdańska, gdzie od lat, w sposób wzorowy funkcjonują mieszkania wspomagane.

Pod adresem przedstawicielki Komisji Europejskiej, Lucie Davoine, padło oczekiwanie szybkich i skoordynowanych działań: Miliony Europejczyków nie chcą współczucia, chcą sprawczości – wielokrotnie podkreślali uczestnicy debaty.

Program konferencji „Dlaczego niezależne życie jest tak ważne?”

2 grudnia 2025 r., godz. 11:00–12:30, Parlament Europejski, Bruksela

W gronie prelegentów znaleźli się:

• Roberta Metsola, Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego
• Ewa Kopacz, Wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego
• Dennis Radtke, Europejska Partia Ludowa
• Pat Clarke, Europejskie Forum Niepełnosprawności
• Lucie Davoine, Komisja Europejska
• Weronika Lasek, opiekunka i rzeczniczka zdrowia psychicznego
• Monika Lewandowska, ekspertka ds. ekonomii społecznej
• Joanna Cwojdzińska, PSONI

—

Jagna Marczułajtis-Walczak / Poseł do Parlamentu Europejskiego