W sobotę, 16 marca 2024 r. w wieku 89 lat zmarł Ernest Bryll – poeta, pisarz, autor tekstów piosenek, dziennikarz, tłumacz, krytyk filmowy i dyplomata. Opublikował prawie 40 tomów wierszy, m.in.: „Autoportret z bykiem”, „Sztuka stosowana”, „Mazowsze”, „Czasem spotykam siebie”, „Adwent”.
W 2003 r. gościł również w Brzesku w ramach XIII Międzynarodowej Jesieni Literackiej. W bibliotecznej kronice zachował się jego wpis z tej wizyty.
Ernest Bryll – sylwetka poety
W wieku 89 lat zmarł Ernest Bryll – poeta, pisarz, autor tekstów piosenek, dziennikarz, tłumacz, krytyk filmowy i dyplomata.
Ernest Bryll urodził się 1 marca 1935 r. w Warszawie. W czasie okupacji był Zawiszakiem – członkiem najmłodszej drużyny Szarych Szeregów. Po wojnie krótko konspirował w podziemnym skautingu, maturę zdał jako szesnastolatek. Po krótkim epizodzie robotniczym w gdyńskiej elektrowni portowej dostał się na polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim.
Wychowany w tradycji patriotycznej II Rzeczypospolitej – ojciec Stanisław był przedwojennym wojskowym – bez większych skrupułów odnalazł się jednak w powojennej rzeczywistości. Był dziennikarzem, szefem zespołów filmowych, kierownikiem literackim teatrów, tłumaczem, autorem musicali, dramaturgiem i dyplomatą (w latach 1991-1995 pełnił funkcję ambasadora RP w Irlandii).
Przede wszystkim był jednak cenionym poetą, który zadebiutował w 1958 r. utworem “Wigilie wariata”. Opublikował prawie 40 tomów wierszy, m.in.: “Autoportret z bykiem”, “Sztuka stosowana”, “Mazowsze”, “Czasem spotykam siebie”, “Adwent”.
W czasie okupacji był Zawiszakiem – członkiem najmłodszej drużyny Szarych Szeregów. Po wojnie krótko konspirował w podziemnym skautingu, maturę zdał jako szesnastolatek. Po krótkim epizodzie robotniczym w gdyńskiej elektrowni portowej dostał się na polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim.
Po odwilży 1956 r. został jednym z współtwórców tygodnika “Współczesność”. W 1958 r. wydał pierwszy tomik “Wigilie wariata”. Dwa lata później pismo rozwiązano, a on otrzymał wilczy bilet, co w praktyce oznaczało zakaz publikacji.
W 1964 r. został kierownikiem literackim Teatru Telewizji. W następnych latach otrzymał kolejne lukratywne stanowiska w PRL-owskich instytucjach – łącznie z funkcją dyrektora Polskiego Instytutu Kultury w Londynie.
Regularnie pisał sztuki cieszące się powodzeniem u widzów i realizatorów, m.in. “Rzecz listopadową” (1968), “Po górach po chmurach” (1969). Napisał również oratorium “Kolęda-Nocka”. “Na szkle malowane” – śpiewogra z muzyką Katarzyny Gaertner i scenografią Adama Kiliana miała tylko w 1970 r. pięć premier w całym kraju. Spektakl w warszawskim Teatrze Dramatycznym zagrano do czerwca 1976 r. 470 razy. Sukcesami były również “Kolęda-Nocka” (1980) i zagrany w podziemiu – dosłownie, bo w piwnicy kościoła na Żytniej i w przenośni, bo poza cenzurą – “Wieczernik” (1984) w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Bryll stał się autorem tekstów kilku popularnych piosenek – m.in. “Psalmu stojących w kolejce”, który – w wykonaniu Krystyny Prońko – stał się przebojem Karnawału Solidarności w latach 1980-81. Jego utwory śpiewali także, m.in.: Maryla Rodowicz, Halina Frąckowiak, Stan Borys i Jerzy Połomski. Jego teksty wykonywały popularne zespoły – Skaldowie oraz 2 plus 1.
Po zmianie ustrojowej w 1989 r. Ernest Bryll był brany pod uwagę jako kandydat na stanowisko ministra kultury. Dowiedziawszy się o tym, zdecydowanie odmówił. Zgodził się natomiast zorganizować pierwszą od czasów wojny ambasadę polską w Irlandii. Wiązało się to z jego wcześniejszymi zainteresowaniami kulturą Zielonej Wyspy, które zaowocowało płytą “Irlandzki tancerz” (1979) nagraną przez zespół Dwa plus jeden z jego tłumaczeniami poezji irlandzkiej. To z niej pochodziła spopularyzowana później przez Myslovitz piosenka “Peggy Brown”.
Zajmował się również tłumaczeniem literatury czeskiej i irlandzkiej.
Ernest Bryll został odznaczony Orderem Kawalera Irlandzkiego Rodu Królewskiego O’Conor (1995) oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Był laureatem szeregu nagród literackich, m.in.: Nagrody Czerwonej Róży (1961), Nagrody im. W. Broniewskiego w dziedzinie poezji (1964), Nagrody im. Stanisława Piętaka za tom poezji “Mazowsze” (1968) oraz Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy (2009), Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii “Warszawski Twórca” (2018) czy Wielkiej Nagrody im. Witolda Hulewicza (2021).
W 2021 r. otrzymał Medal Per Artem ad Deum przyznany mu przez Papieską Radę ds. Kultury “za osiągnięcia, które w istotny sposób przyczyniają się do pogłębiania dialogu różnych kultur współczesnego świata, promując człowieka jako jednostkę”.
W 2010 r. został odznaczony Złotym Medalem “Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2023 r. uhonorowano go Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
—
PiMBP w Brzesku / rynek-ksiazki.pl
