Jan Stolarz z Biadolin Radłowskich uhonorowany Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
W czwartek, 12 czerwca 2025 r. w tarnowskim ratuszu odbyła się wyjątkowa i niezwykle poruszająca uroczystość. Rodzinie śp. Jana Stolarza – mieszkańca Biadolin Radłowskich – został uroczyście wręczony Medal oraz Dyplom Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznane pośmiertnie przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie.
Odznaczenie, nadawane osobom, które z narażeniem życia ratowały Żydów podczas Holokaustu, wręczyła wiceambasador Izraela w Polsce – Bosmat Baruch. W wydarzeniu uczestniczyła Zastępca Burmistrza Wojnicza Joanna Zając, która w imieniu Burmistrza Tadeusza Bąka przekazała słowa uznania, szacunku i wdzięczności dla rodziny uhonorowanego Bohatera.
Historia Jana Stolarza to świadectwo odwagi i bezinteresownego człowieczeństwa.
W listopadzie 1942 roku do jego gospodarstwa w Biadolinach Radłowskich zapukało sześcioro Żydów, którzy uciekli z getta w Tarnowie. Wśród nich byli m.in. Dawid i Chaja Fromowiczowie. Mimo niebezpieczeństwa, Jan – kierując się współczuciem i poczuciem obowiązku – ukrył ich w swojej piwnicy.
Niedługo później, po odkryciu ciała niemieckiego leśniczego, okolica została przeszukana przez Niemców, co zmusiło ukrywających się do powrotu do getta. Jednak już w styczniu 1943 roku Dawid Fromowicz ponownie uciekł – tym razem z większą grupą mężczyzn. Po kolejnej akcji w getcie we wrześniu 1943 r. część z nich ponownie znalazła schronienie u Jana Stolarza, który nie przestawał pomagać: zapewniał im żywność, ostrzegał przed niebezpieczeństwem i wspierał mimo ogromnego ryzyka.
W marcu 1944 roku, w wyniku donosu, do domu Stolarza wkroczyła niemiecka żandarmeria.
W gospodarstwie odnaleziono ukrywającego się Żyda – doktora Griesa. Został on rozstrzelany na miejscu, podobnie jak syn Jana – Antoni Stolarz. Mimo tej osobistej tragedii, Jan nie zaprzestał niesienia pomocy. Jego odwaga i determinacja przyczyniły się do ocalenia wielu osób, w tym rodziny Fromowiczów i Mojżesza Hebera, którzy doczekali końca wojny.
Jan Stolarz nie tylko zapłacił najwyższą cenę za swoją pomoc, ale także po wojnie spotkał się z niesprawiedliwym oskarżeniem – w 1948 roku został osadzony w więzieniu przez sąd w Tarnowie pod fałszywym zarzutem współpracy z Niemcami. Zmarł w 1969 roku.
Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne, przyznawane od 1963 roku przez Instytut Yad Vashem osobom, które z pobudek czysto humanitarnych niosły pomoc Żydom podczas Zagłady. Do tej pory tytuł ten otrzymało 28 486 osób na świecie, z czego aż 7 280 to Polacy – największa grupa narodowościowa wśród uhonorowanych.
Uhonorowanie Jana Stolarza jest nie tylko aktem sprawiedliwości dziejowej, ale również wyrazem szacunku wobec wartości, które reprezentował: odwagi, empatii, poświęcenia i niezłomności. To także przypomnienie, że nawet w najtrudniejszych czasach można pozostać człowiekiem.
—
Gmina Wojnicz